بسم الله الرحمن الرحیم
اولین کلید زبان عربی ادا ی صحیح کلمات است.
در قرآن صراحتاً تاکید شده است که این کلام الهی را به ترتیل قرائت کنید.
ترتیل عبارت است از : تلاوت حروف و کلمات قرآن به صورت (صحیح) و (شمرده) و همراه با (تدبر) در معانی آیات آن
ترتیل از لحاظ سرعت به دسته های زیر قابل قسم است :
الف ) تحقیق (خواندن با سرعت کم و دقت زیاد)
ب ) تدویر (خواندن با سرعت متوسط)
ج) تدحیر (تلاوت با سرعت زیاد)
حال به تلفظ ده حرفی می پردازیم که از لحاظ تلفظ با کلمات فارسی متفاوت است :
این حروف عبارت اند از : « ث – ح – ذ – ص – ض- ط – ظ – ع –غ –و»
حرف «ث» : این حرف را باید با اصطلاح (نوک زبانی) و نازک و کم حجم تلفظ کرد. یعنی در حالی که نوک زبان با دندانهای جلو در آرواره ی بالا تماس دارد ، هوا را به بیرون دمید (فشار نوک زبان بر دندان ها زیاد نباشد). حرف «ث» بدون اینکه صدا ی سوت شنیده شود تلفظ میگردد. حرف «ح»: حرف حاء با گرفتگی خاصی در حلق تلفظ می شود مانند کسی که بخواهد تخمه ای را که در حلق گیر کرده ، با فشار هوا خارج کند. حرف «ذ» : حرف ذال همانند ثاء از نوک زبان و دندان های بالا و با صدای نازک و کم حجم تلفظ میگردد. (دقت کنید که فشار نوک زبان بر دندان ها زیاد نباشد.) حرف «ص» : همانند سین تلفظ میشود ؛ فقط به همراه آن صدا پر حجم و درشت میگردد. (تاکید می شود که هنگام تلفظ این حرف نبا ید صدای سوت شدید شنیده شود) حرف «ض» : این حرف از تماس کنا ره ی زبان با دندانهای آسیای بالا (از هر طرفی که مقدور باشد) با صدای پر حجم و درشت تلفظ میشود. حرف «ط» : این حرف مانند «ت» تلفظ میشئد با این تفاوت که صدا ی آن درشت و پر حجم می باشد. این حرف قوی ترین حرف زبان عربی است. حرف «ظ» : این حرف دقیقا مثل حرف «ذال» تلفظ میشود با این تفا وت که صدا در تلفظ این حرف درشت و پر حجم میگردد . باید دقت کرد که هوا با فشار زیاد در مخرج دمیده نشود. حرف «ع» : این حرف از میان حلق و به صورت نرم ادا می شود و گویی صدا کش می آید. دقت کنید که مفخم و پر حجم ادا نشود. حرف «غ» : این حرف از همان محل تلفظ حرف «خ» یعنی از ناحیه ی حلق تلفظ شده ولی صدا ی آن نرم و کشیده و دنباله دار است و حالت خراش و خشونت حرف «خ» را ندارد. حرف «و» : در ادای آن باید لب ها به حالت غنچه درآورده و صدا ی «و» از میان دو لب خارج شود . مانند حرف w در انگلیسی.
جلسه اول:
قرآن کریم به زبان عربی می باشد، لذا برای خواندن آن باید با الفبای زبان عربی آشنا باشیم.
حروف الفبای عربی:
همانطور که می دانید تعداد حروف الفبای فارسی 32 حرف است؛ ولی تعداد حروف الفبای عربی 28 حرف است. زیرا چهار حرف ( پ - چ - ژ - گ ) در زبان عربی وجود ندارد.
به حروف الفبای عربی که در شکل زیر نمایش داده شده دقّت کنید:
هر یک از این حروف الفبا دارای یک اسم است که لازم است شما آن را بدانید زیرا در روخوانی حروف مقطّعه در قرآن کریم، دانستن اسم این حروف به شما کمک می کند که قرائت صحیحی داشته باشید.
اسامی حروف الفباء :
ا --> الف ، ب --> باء ، ت --> تاء
ث --> ثاء ، ج --> جیم ، ح --> حاء
خ --> خاء ، د --> دال ، ذ --> ذال
ر --> راء ، ز --> زاء ، س --> سین
ش --> شین ، ص --> صاد ، ض --> ضاد
ط --> طاء ، ظ --> ظاء ، ع --> عین
غ --> غین ، ف --> فاء ، ق --> قاف
ک --> کاف ، ل --> لام ، م --> میم
ن --> نون ، و --> واو ، ه --> هاء
ی --> یاء
نکته:
1. اسامی حروفی مانند : ب، ت، ث،... باء تاء ثاء .... نوشته می شود ولی همزه ی آخر آنها در قرائت خوانده نمی شود و می خوانیم با تا ثا ...
2. شکل نوشتاری دو حرف « ت » و « ک » در زبان عربی با زبان فارسی متفاوت است.
حرف « ت » در زبان عربی، علاوه بر شکل « ت تـ »، به صورت « ة » و « ـة » نیز نوشته می شود.
همچنین حرف « ک » در زبان عربی، به شکل « لــ » و « ک » نیز نوشته می شود.
3. حرف « ا » در برخی موارد، به این شکل « ء » نیز نوشته می شود که همزه نامیده می شود. در واقع ( ا = ء )
جلسه دوم: حرکات کوتاه
صداهای کوتاه شامل سه صدای فتحه، کسره و ضمّه است.
فتحه:
علامت فتحه، بالای حرف قرار می گیرد، و به همراه حرف با یک ضرب خوانده می شود.
در زبان فارسی به فتحه، « زَبَر » می گویند.
به حرفی که علامت ــَـ دارد، مفتوح می گویند.
اکنون حروف الفبا را با علامت فتحه بخوانید:
تمرین:
متن زیر را بخوانید و تکرار کنید.
کسره:
علامت کسره زیر حرف قرار می گیرد، و به همراه حرف با یک ضرب خوانده می شود.
به حرفی که علامت ــِـ دارد، مکسور می گویند.
در زبان فارسی به کسره ، « زیر » می گویند.
نکته: صدای کسره ــِـ در فارسی ( ئِه )، و در زبان عربی ( ئِی ) می باشد. پس به جای تلفظ حروف به صورت اِ بـِ تـِ ثـِ .... آنها را إی بی تی ثی .... بخوانید.
اکنون حروف الفبا را با علامت کسره بخوانید:
تمرین:
متن زیر را بخوانید و تکرار کنید.
ضمّه :
علامت ضمّه بالای حرف قرار می گیرد، و به همراه حرف و با یک ضرب خوانده می شود.
به حرفی که ضمّه دارد، مضموم می گویند.
در زبان فارسی به ضمّه «پیش» می گویند.
نکته: صدای ضمّه ــُـ در زبان فارسی، ( اُ ) می باشد و در زبان عربی ( او ) می باشید. پس به جای تلفّظ حروف به صورت اُ بـُ تـُ ثـُ ... آنها را او - بو - تو - ثو ... بخوانید.
اکنون حروف الفبا را با علامت کسره بخوانید:
تمرین:
متن زیر را بخوانید و تکرار کنید.
تمرین درس حرکات کوتاه:
کلمات زیر را بخوانید و تکرار کنید.
"پایان جلسه ی دوم"
صداهای کشیده
الف مدّی یا فتحه کشیده:
به صورت فتحه کشیده، یعنی با دو ضرب خوانده می شود.
تمرین:
کلمات زیر با بخوانید.
یاء مدّی یا کسره کشیده:
به صورت کسره کشیده یعنی با دو ضرب خوانده می شود.
تمرین:
کلمات زیر را بخوانید.
واو مدّی یا ضمّه کشیده:
به صورت ضمّه کشیده یعنی با دو ضرب خوانده می شود.
تمرین:
کلمات زیر را بخوانید.
تمرین جلسه سوم:
کلمات زیر را بخوانید.
پایان جلسه سوم
علامت سکون، صدا ندارد و هر گاه روی حرفی قرار گیرد، آن حرف ساکن می شود.
حرف ساکن به کمک حرف متحرّک ماقبل خود خوانده می شود.
اکنون حروف ساکن در تصویر زیر را، به کمک حروف متحرّک ماقبل آن بخوانید.
تمرین: کلمات زیر را بخوانید.
